जामिया हल्लेखोराच्या गुणपत्रिकेचा घोळ, नकली असल्याचा संशोधकांचा दावा

उत्तर प्रदेशमधील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यातील जेवर भागातील रहिवाशाने दिल्लीतील जामिया मिलिया इस्लामिया विद्यापीठाजवळ सीएएविरोधी निदर्शकांवर गुरुवारी (दि. ३१) गोळीबार केला. गोळीबार करतांना तो आरोपी "किसको चाहिये आज़ादी, मैं दूंगा आज़ादी?" असेही म्हणाला.

वादग्रस्त नागरिकत्व दुरुस्ती कायदा (सीएए) आणि नॅशनल रजिस्टर ऑफ सिटीझन (एनआरसी) याचा निषेध करण्यासाठी जामिया मिलिया इस्लामियाच्या विद्यार्थ्यांसह आंदोलनकर्ते राजघाटाकडे निघाले असताना ही घटना घडली. त्यानंतर हल्लेखोरांला पोलिसांनी अटक केली. ही केवळ एक सुरुवात आहे. हे काही सेकंदात घडले. पोलिसांवरही आरोप झाले. तो तरुण शस्त्रास्त्रे घेऊन त्याठिकाणी आलाच कसा इथपासून ते गोळीबार झाल्यांनंतरही पोलीस शांत बसले यावरही अनेकांनी शंका उपस्थित केल्या.

Delhi: CBSE marksheet of the allegedly minor gunman who brandished a gun and opened fire in Jamia area, earlier today. One student was injured in the incident. pic.twitter.com/3p6Pgbsl7P

— ANI (@ANI) January 30, 2020

वृत्तसंस्था एएनआयने त्याच एक मार्कशीट जाहीर केली जी जामिया येथे झालेल्या गोळीबारात दोषी असलेल्या हल्लेखोरांची आहे, असे सांगण्यात आले. त्यानंतर हा फोटो सोशल मीडियावर व्हायरल झाला. अवघ्या काही तासांत एएनआय सारख्या वृत्तसंस्थेने या विद्यार्थ्यांच्या सीबीएसई मार्कशीट चा तसेच त्याच्या कुटुंबीयाचाही तपास लावला. गोळीबार करणारा तरुण उत्तर प्रदेशचा रहिवासी आहे, त्यावेळी तो दिल्लीत राहत नव्हता, जरी राहत असला तरी त्याच्याजवळ कागदपत्रे असण्याची शक्यता कमीच आहे. तरीही एएनआयने, दीड तासाच्या आत त्याची मार्कशीट शोधून काढली हे आश्चर्य कारक आहे. एएनआयने प्रसिद्ध केलेल्या मार्कशीटचा फोटो बनावट असल्याचे काहीनी ट्विटर, फेसबुक वर पोस्ट केले. फॉरेन्सिक पद्धतीनं केलेल्या संशोधने याला काही अंशी दुजोरा दिल्याचं सांगण्यात आलं. तसे फोटो सोशल साईट्सवर काही जणांनी पोस्टही केले आहेत. याविषयी प्रेम पणिक्कर, लॉजिकल इंडियन या वृत्तसंस्थेने याविषयी लेख प्रसिद्ध केले आहेत. त्या लेखात काही दावे-प्रतिदावे करण्यात आले आहेत.  

फॉरेन्सिक तपास काय म्हणतो

या फोटोतील काळा मजकूर अगदी अचूक आयताकृती आहे, ईएलए विश्लेषण करताना फोटो अधिक झूम केला तर त्यातील चुका दिसून येतील. साँफ्टवेअर वापरून फोटोशॉपमध्ये मजकूर कॉपी-पेस्ट करून जोडला गेला आहे. जर तो मूळ प्रतिमेचा भाग असेल तर त्यात तीक्ष्ण आयताकृती किनार दिसणार नाहीत - मूळ मार्कशीटचा एक भाग असलेल्या सर्व गुलाबी मजकुराकडे एक नजर टाकली तर त्यात तुम्हांला फरक दिसेल. मूळ प्रतिमेमध्ये कागदावर काही पट आहेत . एखादी व्यक्ती फोटो घेण्यासाठी ती ठेवत आहे. काळा मजकूर, आपण काळजीपूर्वक पाहिले तर या पटांचे अनुसरण करत नाही. चिन्ह आणि काही अक्षरे नंतर बदलले गेले. या मार्कशीटचा फोटो घेऊन त्यात छेडछाड करण्यात आली आहे. असे फॉरेन्सिक लॅबने केलेल्या विश्लेषणावरून दिसते.

पुन्हा खात्री करण्यासाठी, कृष अशोक नावाचे व्यक्ती आहेत जे कि, फॉरन्सिक लॅब चालवितात, प्रतिमेचे भाग इतर भागांमधून नॉइजच्या स्तरावरून  ठरविण्याची आणखी एक पद्धत आहे, ज्यामुळे काही भाग जोडले गेले आहे कि नाही ते कळत. नॉइजवरूनही एखाद्या फोटोचे विश्लेषण करता येते.

कृष् सांगतात की, "माझा विश्वास आहे की या प्रतिमेत डिजिटल रूपात फेरफार केली गेली आहे आणि सर्व काळा मजकूर डिजिटल पद्धतीने समाविष्ट केला गेला आहे. तथापि, हे सांगणे आवश्यक आहे की बनावट सापडू नये म्हणून चुकीचे पॉझिटिव्ह टाकू शकते, मार्कशीट लॅमिनेटेड आहे आणि सामान्यत: लॅमिनेटिंग शीटवरुन फोटो काढताना रंग अस्पष्ट होतात. परंतु यातील महत्त्वपूर्ण मजकूर अगदी गडद काळा आहे. दस्तऐवजाच्या वैधतेबद्दल शंका आहेत आणि त्यासाठी अधिक चाचण्या घेणे आवश्यक आहे."

शाळेच्या अधिकृत वेबसाइटवर शाळेचा संलग्नता कोड 2132092 आहे. त्या मार्कशीटवरील माहिती टाकल्यानंतर वेबसाइट जेव्हर पब्लिक स्कूल म्हणून निकाल दाखवते. एएनआयने जाहीर केलेल्या मार्कशीटच्या सत्यतेबद्दल शाळेचे व्यवस्थापक नरेंद्र शर्मा यांनी लॉजिकल इंडियनला सांगितले की, “गुणपत्रिका १००% अस्सल आहे. काही ट्वीटद्वारे केलेले अन्य दावे हे आहेत की शाळेच्या वेबसाइटमधील मुख्याध्यापकांचे नाव आणि सीबीएसई साइट जुळत नाही. २०१५ मध्ये या शाळेची संलग्नता झाली. सीबीएसई साइटवर प्रदर्शित केलेली माहिती त्या काळाची आहे. सद्य माहिती अद्ययावत केली गेली नाही.

शर्मा म्हणाले, "२०१५ मध्ये आमची शाळा सीबीएसईशी संबंधित होती, त्यावेळी प्राचार्य श्रीमती शोभा शर्मा होत्या. सीबीएसई अद्याप विद्यमान प्राचार्या श्री मनीषकुमार शर्मा यांचे नाव अद्यतनित करू शकले नाहीत," शर्मा म्हणाले.

ते म्हणाले, “सीबीएसई साइटवर जी माहिती आपण पाहत आहात ती म्हणजे जेव्हा त्याने संलग्नतेसाठी अर्ज केला तेव्हा आम्ही जे प्रदान केले ते सर्व आहे.”

हल्लेखोरांच्या नावनोंदणीच्या स्थितीबद्दल विचारले असता शर्मा म्हणाले, "हो, तो आमच्या शाळेत होता, त्याने २०१८ मध्ये दहावीची सीबीएसई परीक्षा उत्तीर्ण केली." शाळा त्याच्या नावनोंदणीची आणि मार्कशीटच्या सत्यतेची पुष्टी करत असल्याने, माहितीच्या या तुकड्यावर प्रश्न उपस्थित करता येणार नाहीत," असे लॉजिकल इंडियन या वृत्तसंस्थेने सांगितले.